U wilt langer zelfstandig blijven wonen in uw vertrouwde omgeving. Het plaatsen van een mantelzorgwoning biedt dan uitkomst. U vraagt zich af, kan een mantelzorgwoning echt vergunningsvrij geplaatst worden? Wij leggen u uit hoe het zit.
Voorwaarden vergunningsvrij plaatsen mantelzorgwoning
U kunt in veel gevallen een mantelzorgwoning vergunningsvrij plaatsen, mits u voldoet aan de volgende voorwaarden:
1. Zorgrelatie
- Er moet sprake zijn van een zorgrelatie: de bewoner moet mantelzorg ontvangen of verlenen.
- U moet de mantelzorgrelatie kunnen aantonen, bijvoorbeeld met een verklaring van een arts of zorginstelling.
2. Locatie en perceel
- De mantelzorgwoning moet op hetzelfde perceel worden geplaatst als de hoofdwoning. mits er voldoende ruimte beschikbaar is (binnen een maximum percentage van het achtererf).
- De hoofdwoning moet een woonbestemming hebben.
- Het is tevens toegestaan om een bestaand bijgebouw om te bouwen tot een mantelzorgwoning.
- In het buitengebied zijn extra mogelijkheden indien het achtererf reeds maximaal bebouwd is. Hier kan een verplaatsbare unit worden geplaatst, enkel bestemd voor mantelzorgdoeleinden. Deze unit mag maximaal 100 m² groot zijn, bovenop de maximaal toegestane bebouwing.
3. Bouwtechnische eisen
- De mantelzorgwoning mag maximaal 100 m² groot zijn (inclusief bijgebouwen).
- De hoogte mag maximaal 5 meter bedragen.
- De woning moet in de achtertuin of aan de zijkant van de hoofdwoning staan, maar mag niet vóór de voorgevelrooilijn geplaatst worden.
4. Tijdelijkheid
- De mantelzorgwoning is bedoeld voor zolang de zorgrelatie bestaat.
- Als de zorgrelatie eindigt, moet de woning worden verwijderd of de functie worden aangepast. Sommige gemeenten staan toe dat de woning blijft staan als bijgebouw, maar dan zonder zelfstandige bewoning. Dit houdt vaak in dat de keuken en badkamer verwijderd dienen te worden.
5. Geen vergunning, wel meldplicht
- Hoewel een vergunning meestal niet nodig is, moet u in sommige gevallen de plaatsing van de mantelzorgwoning melden bij de gemeente.
- De gemeente kan aanvullende eisen stellen, afhankelijk van het bestemmingsplan.
Wanneer is een vergunning voor een mantelzorgwoning wél nodig?
Een vergunning kan vereist zijn in de volgende situaties:
- Als de mantelzorgwoning niet binnen de vergunningsvrije afmetingen of locaties valt.
- Als het perceel zich bevindt in een beschermd stads- of dorpsgezicht.
- Als de woning wordt gebruikt voor permanente bewoning zonder dat er een zorgrelatie is.
- Als de woning hinderlijk is voor buren, bijvoorbeeld door schaduw of inkijk.
Pré-mantelzorgwoning
Wilt u zich voorbereiden op mogelijke toekomstige mantelzorg, zelfs als dit op dit moment nog niet aan de orde is? Dan kan een pré-mantelzorgwoning een interessante optie zijn. Hiermee kunt u alvast dichtbij uw naasten wonen voor wie u later mogelijk zorg gaat dragen of natuurlijk andersom.
Wat is een pré-mantelzorgwoning?
Een pré-mantelzorgwoning lijkt op een reguliere mantelzorgwoning, met als verschil dat u er al kunt gaan wonen voordat er een daadwerkelijke mantelzorgsituatie is ontstaan. Hoewel er nog geen uniforme landelijke regelgeving voor pré-mantelzorgwoningen bestaat, staan steeds meer gemeenten deze optie toe.
Is een vergunning vereist voor een pré-mantelzorgwoning?
In tegenstelling tot een reguliere mantelzorgwoning is voor een pré-mantelzorgwoning vaak wel een vergunning nodig. Als uw gemeente pré-mantelzorgwoningen toestaat, gelden doorgaans de volgende voorwaarden voor de vergunning:
- U moet de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt.
- U moet voldoen aan de bouwvoorschriften die gelden voor mantelzorgwoningen.
- Er moet een relatie bestaan tussen de bewoners van de hoofdwoning en de pré-mantelzorgwoning.
- De algemene woonsituatie mag niet verslechteren, bijvoorbeeld door een gebrek aan parkeergelegenheid op eigen terrein.
- De pré-mantelzorgwoning mag meestal maximaal 10 jaar blijven staan.
- Indien binnen deze 10 jaar mantelzorg noodzakelijk wordt, wordt de pré-mantelzorgwoning als reguliere mantelzorgwoning beschouwd en is deze vergunningsvrij. Als aan de voorwaarden wordt voldaan, mag de woning blijven staan zolang de zorgsituatie voortduurt.
Regels voor pré-mantelzorgwoningen verschillen per gemeente
De voorwaarden en mogelijkheden voor pré-mantelzorgwoningen kunnen per gemeente verschillen. Informeer daarom altijd bij uw gemeente naar de specifieke regelgeving en procedures.
Wat als uw gemeente geen pré-mantelzorgwoning toestaat?
Als uw gemeente dit type woning niet toestaat, kunt u in gesprek gaan en hen vragen om het beleid van andere (omliggende) gemeenten te bekijken. Wellicht kan de gemeente worden overtuigd om het beleid aan te passen en pré-mantelzorgwoningen toe te staan.